حیات غرب - در باب اصول مدیریت، دانشمندان بسیاری نظریه پردازی کرده اند. دین مبین اسلام نیز نکات بسیار ارزنده ای در خصوص مدیریت را شامل می شود. اين نوشتار با بهره گيرى از متون دینی به مفهوم پردازی "اصل اغماض" تمركز دارد.
از لوازم مدیریت كاريزماتيك (مديريت مبتنى بر جذبه شخصى)، خود را به ناآگاهی زدن در خصوص برخی عملکرد زیردستان است. توجه به برخی ضعف ها و عملکرد ناصحیح زیر دستان، روابط انسانی و مدیریت بر قلب كاركنان را خدشه دار می کند. تعمق بر فرمایشات امیر المومنین (ع) در باب مدیریت و نیز این موضوع را گوشزد می کند:
«با مردم درباره ريز امور حسابگری نکنید و با چشم پوشی از کارهای پست بر قدر و ارزش خود بیافزایید».
«خردمند، نصفش تحمل و بردباری است، و نصف دیگرش تغافل».
«بردباری ای چون نادیده گرفتن نیست و خردی چون وانمود کردن به نادانی و بی اطلاعی نیست».
«از بهترین رفتارهای شخص بزرگوار، نادیده گرفتن چیزی (از خطاها و ضعف ها کارکنان) است که می داند».
مدیریت خردگرا اقتضا می کند مدیران خطاها و ضعف های کوچک کارکنان را نادیده بگیرند و پیگیر آن نشوند؛ بدین ترتیب حکومت بر روح کارکنان و رهبری شکل می گیرد. «اغماض» نشانه توانمندی مدیر است و نه ناتوانی و ناکارایی!
«اغماض» در مدیریت در خصوص قصورهای کم اهمیت و ضعف های شخصی کارکنان صورت می گیرد. اغماض از ضعفهای جزئی اگر چه ممکن است موجب اتلاف برخی منابع سازمان در کوتاه مدت شود، ولی با توجه به ویژگی های منابع انسانی و اصول مدیریت رفتار سازمانی به نظر می رسد "عدم اغماض" در بلند مدت موجب هدررفت منابع بیشتری از سازمان گردد!
از مهم ترین مصداق های اغماض مواردی است که رفتار کارکنان "موجب تعدی به مدیر" شده است. باز به فرمایش امیرالمومنین (ع) ابزار ریاست سعه صدر است و افرادی که به پست های مدیریتی منصوب می شوند، می بایست از لحاظ شخصیتی و عمق وجود از برترین نیروهای جامعه باشند.
از جمله دیگر موارد "اغماض"، آنجاست که موضوعی مبهم است و نمی توان به درستی درباره آن قضاوت کرد. در عهدنامه مالک اشتر آمده است «پوزش را بپذیر، و با وجود شبهه، از اجرای مجازات خودداری کن و آنچه را که درستی اش بر تو روشن نیست نادیده گیر».
از مواردی که «اغماض» در آنها جایز نیست، تخلفات و جرم های عمدی و مکرر کارکنان است که موجب تعدی به حقوق شهروندان می شود. «استعاره بخاری داغ» برای سیستم تنبیه، از سازوکارهای بسیار مناسبی است که برای جلوگیری از این نوع تخلفات در سازمان توسط دکتر اسفندیار سعادت طراحی شده است.